po pas
  • Negacja po dopełniaczu
    18.04.2018
    18.04.2018
    Szanowni Państwo!
    Od dłuższego czasu frapuje mnie takie pytanie: dlaczego w języku polskim negacja zmienia rekcję czasowników na dopełniaczową? W jęz. czeskim mamy: viděl jsem oknoneviděl jsem okno; w rosyjskim: я видел окно, я не видел окно (co prawda, możemy powiedzieć też окна – również nie wiem, dlaczego), ale w polskim już tylko nie widziałem okna.
    Dziękuję.

    Załączam wyrazy szacunku

    Paweł Szutow
  • Przyimek przed nazwą powierzchni, wzdłuż której wykonuje się ruch
    24.10.2018
    24.10.2018
    Dzień dobry. Chciałbym zapytać, która forma i dlaczego jest poprawna: idę po chodniku czy idę na chodniku oraz idę po pasach czy idę na pasach. A może w obu przypadkach można zamiennie użyć po lub na?
  • Jak sortować wyrazy?
    16.06.2011
    16.06.2011
    Witam!
    Czy wybór metody sortowania alfabetycznego haseł w zależności od rodzaju publikacji jest uregulowany w jakiś oficjalny sposób? Czy biorąc pod uwagę wskazówki z Edycji tekstów A. Wolańskiego (s. 367–368), błędem jest zastosowanie w leksykonie czy encyklopedii sortowania alfabetycznego metodą litera po literze zamiast słowo po słowie? Wydaje mi się, że sortowanie haseł w słowniku metodą słowo po słowie byłoby błędem, ale czy można tę zasadę niejako odwrócić?
    Michał Rowiński
  • przejście dla pieszych

    26.11.2023
    26.11.2023

    Dzień dobry,

    jaka jest poprawna forma — przechodzić przejściem dla pieszych, po przejściu dla pieszych, na przejściu dla pieszych, przez przejście dla pieszych? Oczywiście chodzi o tzw. „zebrę” na ulicy.

    Pozdrawiam

    MP

  • brzok
    11.09.2009
    11.09.2009
    Witam serdecznie,
    bardzo proszę o pomoc w wyjaśnieniu znaczenia słowa brzok (bądź brząk) – nie jestem pewna pisowni, ponieważ znam je tylko ze słyszenia. Dodam, że zostało użyte w okolicy Nowego Sącza, cała wypowiedź brzmiała: „Tyś to jest brzok, robisz, robisz i nic”. Pytałam autora słów o znaczenie, ale nie potrafił mi wyjaśnić.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Justyna
  • Jak czytać obce skrótowce?
    15.04.2012
    15.04.2012
    Witam.
    Interesuje mnie zasada dotycząca czytania angielskich skrótów w języku polskim. Skrót WRC przeczytam następująco: W – R – C, ale już np. NBA według angielskiego alfabetu, czyli En – Bi – Ej. Inny przykład: bokser jest posiadaczem pasa I – B – F czy Aj – Bi – Ef?
  • Jesteśmy piąci?

    15.05.2017
    15.05.2017

    Podczas świątecznego obiadu powstał u nas w rodzinie spór, czy możemy być dwudzieści piąci. Siostrzeniec twierdził, że konsultował tę formę z dwiema polonistkami, które potwierdziły ją jako poprawną. Wydało mi się to wielce nieprawdopodobne, zaczęłam więc szukać odpowiedzi. Znalazłam m. in. Pani audycję http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/216839,Jestesmy-piaci potwierdzającą moje wątpliwości. Jednocześnie jednak czytam w Słowniku gramatyki języka polskiego, że – przynajmniej teoretycznie – możemy:

    http://sgjp.pl/leksemy/#105136/dwudziesty

    http://sgjp.pl/leksemy/#131203/piąty

    Podobnie jest w Wielkim słowniku języka polskiego:

    https://wsjp.pl/haslo/podglad/39581/dwudziesty

    https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=pi%C4%85ci

    Może mi Pani wyjaśnić, na czym opiera Pani tezę, że język polski nie dopuszcza takiej możliwości? Sama chętnie bym jej nie dopuściła, w obliczu powyższych danych ze słowników brak mi jednak argumentów.

    Pozdrawiam serdecznie

    Marta

  • kaczka-dziwaczka
    27.11.2012
    27.11.2012
    Czy prawidłowo użyto łącznika w następujących zdaniach:
    1. Postanowił powitać swoje czterdzieste urodziny w czapeczkach-baseballówkach i butach sportowych firmy Nike.
    2. Przypomina królową-topielicę, która mimo wszystko nadal tkwi na swoim tronie.
    3. Czuje się jak wdowa-ladacznica o świeżo rozjaśnionych włosach ukrytych pod woalką, czuwająca przy trumnie i jednocześnie nie spuszczająca oczu z mężczyzn, którzy mogliby zająć miejsce jej męża.
  • Błąd akcentowy, a nie zapożyczenie

    4.04.2022
    4.04.2022

    Szanowni Państwo,

    czy akcentowanie słowa "Ukraina" na trzecią sylabę od końca jest rusycyzmem?

    Serdecznie pozdrawiam

    Tomasz Chlebowski

  • Kiedy w pół, a kiedy wpół
    22.05.2018
    22.05.2018
    Mam pytanie w związku z pisownią łączną połączenia w+pół. Wg podpunktu a) reguły [145] piszemy w pół w znaczeniu ’w połowie’. Jednak zgodnie z b) napiszemy wpół w znaczeniu ’na połowę, w połowie’. Podane przykłady co nieco wyjaśniają, jednak wydaje mi się to pewną sprzecznością. Czy można uznać, że zakres użycia wpół wyczerpuje hasło słownikowe wpół z dopiskiem „(objąć, przekroić, zgiąć)”? A jeśli nie, to w jakich jeszcze kontekstach napiszemy łącznie w znaczeniu ’w połowie'?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego